Refowanie żagli – co to znaczy? Kiedy i jak należy zarefować żagle?

Refowanie żagli to jedna z podstawowych umiejętności każdego żeglarza – niezależnie od tego, na jak głębokie i szerokie wody chce wypłynąć. Na czym polega refowanie i kiedy się je przeprowadza? 

Refowanie żagli – co należy przez to rozumieć?

Terminem refowanie żagli określa się zmniejszenie powierzchni ożaglowania – a tym samym zmniejszenie energii, z jaką wiatr oddziałuje na poruszającą się po wodzie żaglówkę lub jacht. Refowanie zwiększa bezpieczeństwo przemieszczania się po wodzie, umożliwia lepsze sterowanie i koordynowanie pracy łódki, a tym samym odzyskanie nad nią kontroli. 

Kiedy należy refować żagle?

Refowanie żagli powinno rozpocząć się jak najszybciej – najlepiej w momencie, w którym podczas płynięcia zauważysz, że wieje zbyt mocno, żeby płynąć, utrzymując odpowiednią sterowność i kąt przechylenia łodzi. Jeśli zatem zauważysz zbyt duże przechyły, poczujesz, że tracisz kontrolę nad łodzią, a podmuchy wiatru nie ustają, wtedy należy przystąpić do stopniowego zmniejszania powierzchni ożaglowania. Im szybciej, tym lepiej – zbyt późne refowanie może narazić Ciebie i Twoją załogę na niepotrzebny stres i niebezpieczeństwo. Refowanie to umiejętność, która przy odpowiednim przeszkoleniu i wprawie zajmuje około jednej minuty.

Jak refować żagle?

Jak wygląda kolejność refowania i co dokładnie trzeba wykonać? Najważniejszą zasadą jest rozpoczynanie refowania od strony rufy, zwijając najpierw grota, a później foka. 

W przypadku foka jest to łatwe zadanie, z uwagi na obecność rolfoka, który umożliwia zrefowanie żagla przy pomocy tylko jednej liny. Więcej czynności należy wykonać przy grocie, aczkolwiek sprawny adept żeglarstwa jest w stanie wykonać refowanie grota w szybkim tempie. Konieczne jest tutaj nawiniecie grota na bom lub zrefowanie go z poziomu kokpitu. 

Pomimo łatwiejszego refowania foka, nie powinno wykonywać się tej czynności jako pierwszej. Jest to spowodowane tym, że grot jest żaglem o większej powierzchni, przez co oddziałuje na niego większa siła. Dlatego zrefowanie tego żagla jest ważniejsze. To znacznie obniży oddziaływanie wiatru i zapewni większe bezpieczeństwo. 

Refowanie – i co dalej?

Po refowaniu należy pamiętać o zabezpieczeniu części żagla, która aktualnie nie pracuje i jest zwinięta – najczęściej przez jego przywiązanie. Należy również założyć refhals, czyli nowy hals, który stanowi linę mocującą róg halsowy żagla do pięty bomu, oraz refszkentlę, która spełnia funkcję analogiczną do szkentli. Jest to niezwykle ważne, gdyż ułatwia sprawne dopasowywanie powierzchni ożaglowania do aktualnie panujących na wodzie warunków wietrznych.

Refowanie to umiejętność stanowiąca gwarancje bezpiecznego i spokojnego przemieszczania się łodzią lub żaglówką. Nie jest czynnością bardzo skomplikowaną, jednak podczas sytuacji kryzysowych konieczne jest jej sprawne i – przede wszystkim – w pełni skuteczne wykonanie. Zdobycie odpowiedniej wiedzy i doświadczenia z zakresu refowania pod okiem instruktorów na kursie żeglarskim, da ci pewność zdobycia wszelkich niezbędnych umiejętności dla komfortowego i bezpiecznego żeglowania.